Unsettling geography: enacting the politics of indigenous ontologies

Indigenous ontologies are multiple, place-specific, fluid, irreducible, and complex. The recognition that multiple ontologies exist, overlap, and interact, should unsettle geographical disciplinary thought. Using the praxis of ‘unsettling’ this article examines how Indigenous ontologies critically challenge how relationalities, place, and knowledge production are often understood by geographers. Drawing on Black, Indigenous, Asian and Latinx geographical scholarship, it argues for different ways of ‘doing’ geography that enable the transformative practices of resisting colonising university institutions, working beyond critique to advance hopeful alternatives, promoting (and working through the complex implications of) self-determination, and advocating for multispecies justice.

Mae ontolegau brodorol yn niferus, yn perthyn i leoedd penodol, yn amhendant, yn anostyngadwy, ac yn gymhleth. Dylai'r gydnabyddiaeth bod sawl ontoleg yn bodoli, yn gorgyffwrdd ac yn rhyngweithio, siglo syniadaeth ddisgyblaethol ddaearyddol. Gan ddefnyddio’r arfer o 'siglo', mae'r erthygl hon yn trin a thrafod sut mae ontolegau brodorol yn herio'n feirniadol y modd y mae perthynoldeb, lleoedd a chynhyrchu gwybodaeth yn aml yn cael eu deall gan ddaearyddwyr. Gan dynnu ar ysgolheictod daearyddol Du, Brodorol, Asiaidd a Latinx, mae'r erthygl yn dadlau o blaid gwahanol ffyrdd o 'wneud' daearyddiaeth, sy'n hwyluso arferion trawsnewidiol o wrthsefyll sefydliadau prifysgol gwladychol, gweithio y tu hwnt i feirniadaeth i hyrwyddo dewisiadau amgen llawn gobaith, hyrwyddo (ac ymdrin â goblygiadau cymhleth) hunan-benderfyniad, a siarad o blaid cyfiawnder amlrywogaethol.